Pratulin był niewielką miejscowością, jednak w XVIII wieku miał prawa miejskie. Właścicielem miejscowego folwarku była rodzina Potockich. We wsi funkcjonowała rzymskokatolicka parafia p.w. Św. Apostołów Piotra i Pawła i cerkiew greckokatolicka p.w. Świętej Trójcy. Greckokatolicka parafia liczyła 1223 osoby, ale w samym Pratulinie mieszkało tylko 5 osób, reszta dochodziła z okolicznych wsi. Proboszczem parafii greckokatolickiej był żonaty ksiądz Josyf Kurmanowycz (1838-1911), którego syn Wiktor (1876-1945) był generałem Ukraińskiej Halickiej Armii.
Carskie władze chciały stopniowo przygotować wiernych Kościoła greckokatolickiego do przejścia na rosyjskie prawosławie. W tym celu przy pomocy niektórych księży rozpoczęto reformę liturgiczną. Reforma miała na celu zmianę dotychczasowych praktyk religijnych, aby upodobnić je jak najbardziej do rytu moskiewskiego prawosławia. Kapłani i wierni świadomi zamiarów władz rosyjskich i Kurii Chełmskiej nie chcieli przyjmować reformy liturgicznej. Podobnie miała się sytuacja w Pratulinie oporny na reformę o. Josyf trafił do więzienia, a na jego miejsce powołano o. Leontiewa Urbana. Wierni w różny sposób próbowali uniemożliwić promoskiewskim księżom odprawianie nabożeństw, np. 7 stycznia na Boże Narodzenie kobiety w Pratulinie schowały klucz do cerkwi. Pierwsze ofiary carskiej reformy mają miejsce 17 stycznia 1874 r. w Derlowie, gdy z rąk carskich żołnierzy ginie 5 wiernych. Świadomi niebezpieczeństwa wierni Pratulińskiej parafii postanowili stawić czoła regularnemu oddziałowi wojsk carskich.
26 stycznia 1874 roku do wsi Pratulin przybywają dwa oddziały carskiego wojska, na czele ze zwierzchnikiem Kutianinem i podpułkownikiem Sztejnem. Początkowo wojsko starało się przekonać grekokatolików, aby odstąpili od świątyni. Widząc niezachwianą postawę wiernych, wojsko zdecydowało się przemocą rozpędzić obrońców pratulińskiej cerkwi. Ludzie zaczęli się bronić pałkami i kamieniami. W wyniku potyczki regularne wojsko posiadające bezdyskusyjną przewagę zostaje częściowo poturbowane w tym sam podpułkownik Sztejn. Około godziny 12 podpułkownik wydaje rozkaz użycia broni. Wówczas wierni klękają i zaczynają śpiewać religijne pieśni. Od kul carskich żołnierzy zginęło wówczas przed cerkwią 9 mężczyzn, jeden ciężko ranny umarł tego samego dnia, a jeszcze trzech umarło następnego dnia. Owych 13 zabitych wiernych grekokatolików nazywamy Pratulińskimi Męczennikami.

Daniel Karmasz (Karmaszuk) – urodził się 3. 01. 1827 roku we wsi Partulin – Przedmieście. Rodzice Kindrat i Anastazja byli chłopami i posiadali własne gospodarstwo rolne. Sam Daniel również posiadał gospodarstwo we wsi Luhy, żonę Annę i syna Jana. Był członkiem cerkiewnego bractwa, człowiekiem pobożnym i świadomym zagrożenia. Zginął 26 stycznia 1874 r. około godziny 12.

Łukasz Bojko – urodzony 10 listopada 1852 roku we wsi Zaczopky. Łukasz był kawalerem, mieszkał we wsi Luhy. Ze świadectwa jego brata, które zostało zanotowane 1928 r., dowiadujemy się, że Łukasz był człowiekiem pobożnym, dobrym i szanowanym. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 12.

Bartłomiej (Wartolomij) Osypjuk – urodzony 15 września 1843 roku we wsi Bohukaly. Bartłomiej był żonaty z Natalią, z którą mieli córkę i syna. Chociaż nie był bogaty, to poważali go wszyscy za pobożność, mądrość i uczciwość. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 12.

Onufry Wasyljuk (Tomaszuk) – urodzony 1853 roku, żonaty. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 12.

Filip Heryljuk (Kyryljuk, Kuryljuk) – urodzony 8 grudnia 1830 roku we wsi Zaczopky. Był żonaty z Eufrozyną, uważano go za wzorowego ojca rodziny. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 12.

Konstanty Bojko (Bojczuk) – urodzony 6 września 1826 roku we wsi Derło. Był żonaty z Anna, miał dobrą opinię we wsi. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 13.

Makyta Hryciuk – urodził się 1855 roku we wsi Zaczopky. Był kawalerem, posiadał opinię człowieka spokojnego i oddanego sprawą cerkwi. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 13.

Ignacy (Ihnatij) Franczuk – Urodzony 1824 roku we wsi Derlo. Miał żonę Olenę i siedmioro dzieci. Ze świadectwa jego syna dowiadujemy się, że Ignacy idąc bronić świątyni ubrał się świątecznie – był gotowy na śmierć. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 13.

Wikentij Lewonjuk – urodzony 1849 roku we wsi Kryczewi. Miał żonę Mariannę i pracował na folwarku. Zginął 26 stycznia 1874 roku około godziny 13.

Jan Andrejuk – urodzony 20 kwietnia 1848 roku we wsi Derlo. Był żonaty z Maryną, z którą mieli syna Nestora. Jan był człowiekiem oświeconym, potrafił czytać i pisać. Ciężko ranny umarł w domu 26 stycznia 1874 około godziny 16.

Konstanty Łukaszuk – urodzony 1829 roku we wsi Zaczopky. Konstanty był żonaty i miał dobra opinię w społeczeństwie. Umarł 27 stycznia 1874 roku około godziny 16.

Maksym Hawryljuk – urodzony 14 maja 1840 roku we wsi Bohukały. Jego żoną miała na imię Dominika. Cieszył się dobrą opinią wśród chłopów. Umarł 27 stycznia 1874 roku około godziny 12.

Michał Wawryszczuk – urodzony 1853 roku we wsi Olszyn. Ciężko ranny umiera we wsi Derłowo 27 stycznia 1874 roku o godzinie 13.

Wszystkich trzynastu Pratulińskich Męczenników pochowano we wspólnej mogile na greckokatolickim cmentarzu, gdzie ich szczątki spoczywały do 1990 roku. Rodzinom nie pozwolono pochować męczenników. Obrzędu pochówku dokonał protegowany kapłan carski o. L. Urban – ciał rzucono do wspólnej mogiły, a teren zrównano, aby zanikł wszelki ślad po nich. Jednak w pamięci miejscowych mieszkańców zachowało się miejsce pochówku męczenników, które potwierdziła ekshumacja przeprowadzona w 1990 roku.