Cerkiew pw. Soboru Przenajświętszej Bogurodzicy w Birczy

Cerkiew wybudowana na przestrzeni lat 1924-1939 została zniesiona w stylu neobizantyjskim, jej długość i szerokość wynosiła 32 m, natomiast wysokość – 36 m. Łączny koszt budowy wyniósł 150 000 zł.

Po wojnie cerkiew przeznaczono na magazyn drewna, który funkcjonował tam do początku lat 60. Następnie zdjęto z cerkwi dach, aby przyśpieszyć jej niszczenie. Ponieważ nie zdało się to na wiele, w 1969 wezwano saperów i wysadzono cerkiew w powietrze. Jej gruzy pozostawały na cerkwisku do końca lat 70. W połowie lat 80. na cerkwisku zorganizowano plac targowy.

W Birczy znajdują się dwa cerkwiska: stare i nowe. Stare znajduje się na pagórze przy zachodniej stronie rynku, dawny cmentarz przycerkiewny jest zupełnie niewidoczny, jak i fundamenty świątyni (zachowały się schody, które prowadzą na pagór, a nie do cerkwi). Nowe cerkwisko po cerkwi pw. Soboru Przenajświętszej Bogurodzicy zburzonej w 1969 roku.

БІРЧА (pol. Bircza) – do 1947 r. polsko-ukraińskie miasteczko w powiecie przemyskim. W 1939 r. liczyło 2290 mieszkańców, z czego 370 było Ukraińcami, 770 Polakami, a 1150 Żydami [Kubijowicz, 17].

Źródło:

apokryfruski.org

pl.wikipedia.org

Fotografie cerkwi:

Fot. nr 1 – O.W. Iwanusiw, Church in ruins, 1987, s. 325.

Pozostałe fotografie źródło za apokryfruski.org:

• 100 cerkow nahirnych. Czastyna druha. Cerkwy Jewhena Nahirnoho, Lwiw 2015, s. 29, 129, 124.
• S. Hordynśkyj, Ukrajinski cerkwy w Polszczi, Romae 1969.